Jest to realizowane przez współmałżonka uprawnionego do wyrównania, nabywającego własne pierwotne roszczenie wobec podmiotu świadczącego usługi emerytalno-rentowe, którego istnienie nie jest już uzależnione od gotowości do zapłaty i średniej długości życia drugiego małżonka. Oznacza to, że okres uprawnienia do świadczeń emerytalno-rentowych nie zależy już od tego, jak długo były małżonek podlegający systemowi wyrównawczemu pobiera świadczenia w ramach tego systemu. Od tej zasady istnieją wyjątki w przypadku tzw. wyrównania emerytalnego na podstawie prawa zobowiązań, które stosuje się w szczególnych przypadkach, np. w przypadku emerytur pracowniczych, które jeszcze nie zostały nabyte, a które ustanawia roszczenie wobec byłego małżonka, które rozpoczyna się dopiero wtedy, gdy podlegający wyrównaniu małżonek zaczyna pobierać świadczenia. W tym przypadku istnieje jednak również prawo do cesji roszczenia o wypłatę świadczenia wobec podmiotu świadczącego usługi emerytalne.

Zasady różnych systemów emerytalnych dotyczące struktury i poziomu uprawnień emerytalnych znacznie się różnią. W systemie ubezpieczeń emerytalno-rentowych uprawnienie to jest ustalane na podstawie punktów wynagrodzeniowych za określone okresy czasu, podczas gdy w systemie emerytalno-rentowym urzędników państwowych uprawnienie to jest ustalane na podstawie ostatniego otrzymanego wynagrodzenia.

W przeszłości powszechną praktyką było przeliczanie wszystkich emerytur dla każdego z małżonków na jedną wartość referencyjną (tzw. wartość pieniężną) i łączenie ich w jedną emeryturę, którą następnie porównywano z całkowitą emeryturą drugiego małżonka w ramach ogólnej równowagi. Wyrównanie nastąpiło wtedy tylko raz w jednym kierunku na korzyść małżonka, który w trakcie trwania małżeństwa nabył niższe całkowite uprawnienia emerytalne. System ten wymagał ogromnej pracy obliczeniowej i był bardzo podatny na błędy.

Wraz z reformą systemu wyrównywania emerytur i wprowadzeniem z dniem 1 września 2009 r. ustawy o wyrównywaniu emerytur nastąpiła zmiana systemu na tzw. wyrównywanie indywidualne, mająca na celu jego uproszczenie. Dla każdego poszczególnego uprawnienia każdego z małżonków ustalana jest proporcja okresu małżeńskiego i - co jest nowością - połowa z nich jest przekazywana drugiemu małżonkowi, tzn. małżonek z mniejszą liczbą uprawnień również przekazuje połowę tych uprawnień drugiemu małżonkowi i otrzymuje od niego w zamian połowę (relatywnie bardziej wartościowych) uprawnień z jego emerytury. W związku z tym uprawnienia te są wymieniane tam i z powrotem. W ten sposób uzyskuje się również połowę wszystkich praw nabytych przez małżonków w czasie trwania małżeństwa i ustala się kapitał emerytalny, unikając w ten sposób wysokich kosztów związanych z ogólnym bilansem.

Z reguły jest to tzw. podział wewnętrzny, tzn. małżonek uprawniony do wyrównania nabywa roszczenie własne wobec świadczeniodawcy, które sąd rodzinny rozlicza dekretem rozwodowym. Jest to następnie powiązane z pełnym uczestnictwem w tym systemie emerytalnym. Wyjątek stanowi tzw. podział zewnętrzny, w którym sąd rodzinny zobowiązuje uprawnionego do wyrównania wartości emerytury lub renty do wpłacania wartości kapitałowej emerytury lub renty na rzecz renty lub renty wskazanej przez uprawnionego do wyrównania współmałżonka.

Se hace una excepción a la liquidación individual cuando ambos cónyuges han adquirido derechos similares en el mismo plan de pensiones, o cuando las instituciones de pensiones han celebrado acuerdos a tal efecto. En este caso, se compensan (equilibran) los derechos individuales y se hace una liquidación única en dirección al cónyuge con los derechos menores.